Tag Archives: ไวน์ในสมัยโบราณ

มารู้จักกับไวน์ของชาวโรมันในสมัยโบราณ ผ่านมุมมองของประวัติศาสตร์ชาติอิตาลี

หากกล่าวถึงประเทศที่มีความเกี่ยวข้องกับไวน์แล้ว “อิตาลี” คงเป็นอีกประเทศหนึ่งที่ใครหลายคนจะนึกถึง อาจเป็นเพราะทุกคนคุ้นหูคุ้นตากับภาพของอาหารอิตาลีที่ประกอบไปด้วยพิซซ่า, สปาเก็ตตี้, ลาซานญ่า และไวน์ แต่นอกเหนือจากนั้นแล้วก็ยังเป็นความจริงที่ว่า ไวน์ได้เป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของชนชาตินี้มาเป็นเวลานานนับพันปี โดยในบทความนี้จะขอกล่าวย้อนไปถึงไวน์ในยุคโรมันโบราณ

กรรมวิธีผลิตไวน์แบบชาวโรมันโบราณที่น่าสนใจ ภูมิปัญญาของผู้คนในอดีตกาล

หลายคนคงทราบกันดีว่า“กรุงโรม” คือเมืองหลวงของประเทศอิตาลี ในอดีต “จักรวรรดิโรมัน” หรือ “อารยธรรมโรมันโบราณ” คือหนึ่งในอารยธรรมแรก ๆ ที่รู้จักการผลิตและดื่มไวน์ ซึ่งครั้งหนึ่งจักรวรรดิโรมันเคยยิ่งใหญ่และทรงอิทธิพลครอบคลุมหลายประเทศทั่วยุโรป ช่วงเวลานั้นเองคือตอนที่วัฒนธรรมการปลูกไร่องุ่นและดื่มไวน์ได้มีโอกาสเผยแพร่ไปยังประเทศอื่น ๆ ด้วย เช่น ฝรั่งเศส, เยอรมัน, สเปน และอังกฤษ เป็นต้น

เพราะฉะนั้นอาจเรียกได้ว่าโรมันในสมัยโบราณคือหนึ่งในจุดเริ่มต้นของไวน์ที่เราควรให้ความสนใจ แน่นอนว่าในยุคนั้นมีกรรมวิธีการผลิตไวน์ที่แตกต่างจากยุคสมัยใหม่ ชาวโรมันในสมัยโบราณเรียนรู้ที่จะผลิตไวน์ด้วยวิธีการ “กด” พวกเขาได้ออกแบบเครื่องมือและขั้นตอนในการทำเพื่อให้ได้ไวน์ในหลากหลายคุณภาพ สำหรับคนในแต่ละชนชั้น ดังนี้

  1. ชาวโรมันเริ่มต้นด้วยการโยนองุ่นที่เก็บเกี่ยวมาเข้าไปในบริเวณที่เรียกว่า “Tabulatum” ซึ่งจากตรงนี้จะมีท่อเพื่อส่งต่อองุ่นไปยังส่วนต่อไป น้ำองุ่นที่ออกมาเองจากขั้นตอนนี้เรียกว่า “Protropum” และจะถูกใช้ในการผลิตไวน์คุณภาพดีที่สุดเพื่อคนชนชั้นสูง
  2. ต่อมาองุ่นก็จะถูกส่งไปยังบริเวณที่เรียกว่า “Forum Vinarium” ซึ่งจะมีคนงานใช้เท้าเปล่าเหยียบองุ่นเหล่านั้นเพื่อให้ได้น้ำองุ่นออกมา น้ำองุ่นที่ได้จากขั้นตอนนี้เรียกว่า “Mustum”
  3. จากนั้นน้ำองุ่น “Mustum” ก็จะถูกถ่ายเทไปยังโถหรือไหที่ทำหน้าที่เก็บกากใยต่าง ๆ เช่น ผิว, เมล็ด และก้าน
  4. น้ำองุ่นที่ปราศจากกากใยแล้ว จะถูกส่งต่อไปยังส่วนที่เรียกว่า “Lacti Musti” ซึ่งตั้งอยู่ขนาบข้างโถแยกกากทั้งสองฝั่ง บริเวณนี้จะเป็นพื้นที่ให้น้ำองุ่นได้ตกตะกอนและค่อย ๆ ไหลลงสู่โถขนาดใหญ่ เพื่อการหมักต่อไป
  5. องุ่นที่ถูกคั้นน้ำไปแล้วรอบหนึ่ง จะถูกโยนไปบริเวณ “Arca Lapidum” ซึ่งเป็นลานของแท่งหินปูนทรงกระบอกที่มีไม้ยื่นออกมา สิ่งนี้จะหมุนไปรอบ ๆ เพื่อให้กระทบกับองุ่น น้ำองุ่นในขั้นตอนนี้จะเรียกว่า “Mustum Tortivum” จะถูกใช้ในการผลิตไวน์คุณภาพต่ำ หรือทำไวน์ที่ใช้ในทางการแพทย์

เครื่องดื่มที่ขาดไม่ได้ในงานสังสรรค์ โอกาสพิเศษที่ชาวโรมันโบราณจะดื่มไวน์ 

                เมื่อมีการผลิตขึ้นมาแล้วก็ต้องมีการบริโภค ชาวโรมันในสมัยโบราณจะดื่มไวน์ในงานเลี้ยงขนาดใหญ่ที่เรียกว่า “Convivium” ในงานก็จะมีการเสิร์ฟอาหารที่ดีและหายาก มีโชว์ดนตรีและการเล่นกายกรรม รวมทั้งการแสดงการต่อสู้เพื่อสร้างความบันเทิงให้แขกเหรื่อ ไวน์ที่ใช้เสิร์ฟจะอยู่ในโถขนาดใหญ่ที่เรียกว่า “Krater” และก่อนดื่มก็จะมีการผสมไวน์กับน้ำเปล่าก่อน ความพิเศษคือแขกทุกคนจะมีถ้วยของตัวเอง และสามารถเลือกสัดส่วนของไวน์และน้ำเปล่าตามใจชอบได้ ทำให้ไวน์ของทุกคนก็จะมีรสชาติหรือความเข้มข้นแตกต่างกันนั่นเอง

                ประวัติศาสตร์ชาติอิตาลี หรือข้อมูลเกี่ยวกับอารยธรรมโบราณในช่วงที่จักรวรรดิโรมันรุ่งเรือง คือเครื่องพิสูจน์ชั้นดีว่าไวน์คือเครื่องดื่มที่อยู่คู่กับมนุษย์มานานแล้ว แม้ว่าจะทำไปโดยความตั้งใจหรือไม่ หากไม่มีชาวโรมันเผยแพร่วัฒนธรรมในสมัยก่อน โลกก็อาจจะไม่ได้รู้จักไวน์ดีแบบทุกวันนี้